Thời gian tối thiểu để trở thành Vị Phật Chánh đẳng Giác là bao lâu?

Hỏi: Thời gian tối thiểu để trở thành Vị Phật Chánh đẳng Giác là bao lâu? Đạo quả Phật lấy “Pháp” gì hướng đạo?

Đáp:

Thời gian tối thiểu để trở thành Vị Phật Chánh đẳng Giác là 4 A-tăng-kỳ và 100 ngàn đại kiếp đối với Bồ tát Chánh Đẳng Giác nghiêng về hạnh trí tuệ, 8 A-tăng-kỳ và 100 ngàn đại kiếp đối với Bồ tát Chánh Đẳng Giác nghiêng về hạnh Đức Tin và 16 A-tăng-kỳ và 100 ngàn đại kiếp đối với Bồ Tát Chánh Đẳng Giác nghiêng về hạnh tinh tấn.

Hỏi: Vì sao có sự phân định thời gian tối thiểu như vị ấy đối với Vị Bồ Tát Chánh đẳng Giác phát nguyện thành Phật?

Đáp: Vì Không thể thành Phật trước khi hoàn tất đủ thời gian cần thiết. Ví như lúa trồng xuống phải mất 3, 4 hoặc 5 tháng mới chín. Không có cách nào làm cho lúa chín sớm hơn trong vòng 15 ngày, hoặc một tháng dù người ta ra sức tưới nước và làm cỏ nhiều lần trong một ngày. Cũng vậy, các vị Bồ-tát không có cách nào chứng đắc đạo quả Phật sớm hơn thời gian cần thiết, ngay cả sau khi được thọ ký các vị siêng năng bố thí hằng ngày như sự bố thí của Bồ-tát Vessantara và thực hành viên mãn những pháp thích hợp như giới, v.v… 22.

Hỏi: Đạo quả Phật lấy “Pháp” gì hướng đạo?

Đáp: Đạo Quả Phật lấy “Trí tuệ” là chủ đạo vì Đạo quả Phật là sự chứng đắc Nhất thiết trí (Sabbaññuta-ñāṇa). Muốn chứng đắc Trí tuệ tối thượng này, người tầm cầu phải có một bản chất tâm trong đó trí tuệ là hướng đạo.

Yếu tố trí tuệ làm chủ ở đây có nghĩa là sự suy xét kỹ lưỡng trước khi làm việc gì về thân, lời nói hoặc ý nghĩ. Nhờ thế trí tuệ của người ấy sẽ mạnh lên và được Tăng trưởng trải qua nhiều kiếp sống. Khi đúng lúc, người ấy sẽ dễ dàng chứng đắc Nhất thiết trí – trí vượt xa các loại trí khác. Giống như tiền kiếm được trong thế gian bằng sự đầu tư, cũng vậy Nhất thiết trí đạt được bằng sự đầu tư của trí tuệ.

Đại Phật Sử Tập 1A, Mingun Sayadaw.

Minh Huệ dịch