Ngôi chùa cổ nhất Việt Nam ở tỉnh nào?

Ngôi chùa này là sự dung hòa giữa Phật giáo Ấn độ và tín ngưỡng dân gian, được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ II hoặc III.

Chùa Dâu nằm ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành (Bắc Ninh), cách Hà Nội khoảng 40 km.

Theo trang Di sản văn hóa huyện Thuận Thành, chùa Dâu ra đời vào khoảng thế kỷ II, muộn nhất là vào thế kỷ III, tức khoảng năm 187 đến 226. Đây là khoảng thời gian Sĩ Nhiếp (nhà Hán) cai trị ở nước ta.

Chùa Dâu được coi là trung tâm Phật giáo đầu tiên, là dấu tích quan trọng gắn với quá trình hình thành và phát triển Phật giáo Việt Nam.

Chùa Dâu còn có tên gọi là chùa Cả, Cổ Châu tự, Diên Ứng Tự, Pháp Vân tự. Ảnh: Vương Lộc 

Chùa Dâu được cho là xây dựng lại vào năm 1313 dưới thời vua Trần Anh Tông và tiếp tục được trùng tu nhiều lần về sau. Kiến trúc chùa ngày nay là bản tu sửa của thời Hậu Lê (thế kỷ XVII-XVIII).

Tại đây, nhiều nhà sư Ấn Độ, Trung Quốc đã tới truyền bá đạo Phật, nghiên cứu, biên soạn, phiên dịch kinh Phật và đào tạo Tăng Ni.

Nổi bật nhất trong các công trình của chùa Dâu là tòa tháp Hòa Phong. Theo thư tịch cổ, vào thời Trần, Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi cho trùng tu chùa Dâu, xây tháp cao 9 tầng. Nhưng kiến trúc của tòa tháp hiện còn là của thời Lê Trung Hưng. Tháp được xây bằng gạch nung già, với 3 tầng, cao 15m.

Tháp Hòa Phong cao khoảng 17 m nằm giữa sân là điểm nhấn kiến trúc của chùa Dâu. Ảnh: Kiều Dương

Chùa Dâu là một trong bốn ngôi chùa thuộc hệ thống Phật Tứ Pháp ở Bắc Ninh, bao gồm: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện.

Theo quan niệm của nhân dân vùng Dâu, Phật Tứ Pháp là bốn chị em, vốn được tạo ra từ gốc của một cây dung thụ (cây dâu). Bà Dâu (Pháp Vân) được coi là chị cả, thờ tại chùa Dâu.

Bà Đậu (Pháp Vũ) được thờ ở chùa Đậu (Thành Đạo tự). Trong kháng chiến chống Pháp, ngôi chùa này bị phá hủy nên tượng bà Đậu được chuyển về chùa Dâu thờ phụng cho đến nay.

Bà Tướng (Pháp Lôi) được thờ ở chùa Tướng (Phi Tướng tự) thuộc xã Thanh Khương. Bà Dàn (Pháp Điện) được thờ ở chùa Dàn (Trí Quả tự) thuộc xã Trí Quả.

Tượng Tứ Pháp vùng Dâu. Ảnh: Báo Bắc Ninh

Chùa Dâu không chỉ là một điểm du lịch tâm linh, mà còn là biểu tượng của lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Yên Trí