Nghi thức cạo đầu trong Phật giáo
Khi xuất gia theo đạo Phật, cạo trọc tóc là nghi thức đánh dấu sự chuyển đổi từ một con người phàm tục trở thành nhà tu hành. Nghi thức này đã có từ thời đấng Thế Tôn còn tại thế cho đến nay và được thực hành ở mọi quốc gia có đạo Phật từ phương Đông đến phương Tây.
Người cạo đầu ra quỳ bạch:
Bạch trên… con tên là… nghiệp trần đã dứt, nay đủ duyên lành, xin HT làm lễ cạo đầu cho con để con được thượng thừa công đức.
Hòa Thượng bảo:
Lành thay, cạo đầu xuất gia rất quý báu, công đức rất lớn, xuất gia một ngày cũng bằng công đức tu tại gia một năm.
Hòa Thượng nói tiếp:
Này thiện nam (Thiện nữ) người đã trồng căn lành từ vô lượng kiếp về trước, nên nay được theo Phật cạo đầu xuất gia tu hạnh Bồ Đề. Nhưng hạnh Bồ Đề phải nhờ Giới Đức mới phát sanh; Giới Đức chuyên tu, nước thanh tịnh lóng lặng, trí Bát Nhã của Phật nhờ đó mới phát hiện. Dùng Trí Bát Nhã chiếu soi, phá trừ vô minh sanh tử khiến được chấm dứt từ đây.Thầy nay rưới nước cam lồ trên đỉnh môn, chuyển hóa thân tâm của con được thanh tịnh, phiền não tiêu trừ, liền thành pháp mầu. Trước khi rưới nước cam lồ trên đỉnh môn, con phải sám hối cho thân tâm được thanh tịnh để tiếp giới pháp.
Kế đến sám hối, Thầy đọc con đọc theo:
SÁM HỐI:
Đệ tử tên là. Chí tâm sám hối. Vì trước đã tạo bao ác nghiệp, đều do vô thỉ tham sân si, từ thân miệng ý phát sanh ra, đệ tử thảy đều xin sám hối.
Nam Mô Cầu Sám Hối Bồ Tác MaHaTát (3 lần)
(HT cầm cành hoa nhúng trong chén nước thấm trên mái tóc giới tử, xướng:)
LỄ RƯỚI NƯỚC TẨY TRẦN
Giải kết giải kết giải oan kết,
Nghiệp chướng bao đời đều giải hết,
Tẩy sạch hồng trần phát tâm thành kính,
Cung đối Phật tiền cầu xin giải kết.
Nam Mô Giải Oan Kết Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần )
LỄ CẠO TÓC
Này Thiện nam (Thiện nữ) máy Tóc trên đầu của đệ tử, do phiền não sanh tử từ kiếp vô thỉ cho đến ngày nay chứa nhóm mà thành, tự mình không thể dứt trừ
được, phải nhờ đến Tăng mới có thể cắt đứt, thầy nay chỉ vì đệ tử mà cạo bỏ giúp máy tóc này.
(HT lấy dao cạo ba lát trên đảnh đầu, đọc bài kệ:)
Hủy diệt hình thủ tiết,
Cát ái từ giả thân (người thân)
Xuất gia hoằng Thánh đạo,
Thệ độ tất cả nhân (chúng sanh)
Nam Mô Ly Cấu Địa Bồ Tát (3 lần)
Kế đọc bài kệ:
Cạo bỏ râu tóc,
Đương nguyện chúng sanh,
Viễn ly phiền não,
Cứu cách tịch diệt.
Án Tất Điện Đô Mạng Đa La, Bát Đà Da, Ta Bà Ha. (3 lần)
Kế tụng Bát Nhã và Hồi Hướng:
Hết