Lý trí và tưởng luôn kết nối với nhau trong ngũ uẩn
Như vậy xem ra cả “lý trí” và “tưởng tượng” đều không xấu về bản chất nhưng nó quá eo hẹp để có thể thấy đúng thực tại, và đều thuộc về phạm trù của “tưởng uẩn” hoặc “vọng tưởng” gì đó phải không ạ?
Câu hỏi:
Con kính bạch trên Sư Ông,
Con thấy rằng “lý trí” và “tưởng tượng” hay được phân biệt là hai khái niệm khác nhau. Song dường như lý trí về những điều đã thấy, nghe, tích lũy trong quá khứ sẽ đưa đến tưởng tượng đến những việc chưa có trong tương lai (tưởng tượng có thể tiêu cực hoặc có thể mang tính lãng mạn, ảo tưởng…). Ví dụ người trong quá khứ bị một ông sư xấu lừa thì khi thấy các vị tăng sẽ dễ khởi tưởng tượng sai lệch, tiêu cực về Phật Pháp. Nhưng tưởng tượng cũng có những khía cạnh rất tốt, ví dụ khi con mới nghe danh Sư Ông, con phải có một mức độ tưởng tượng nhất định khi khởi tâm ngưỡng mộ Sư Ông, và như vậy có mới có thể dùng lý trí một cách hợp lý để tìm đọc, nghe Sư Ông và đem đến lợi ích cho cuộc sống của mình.
Mong Sư Ông viên thành Đạo & Quả!
Trả lời:
Phải. Lý trí và tưởng (hiện tưởng, hồi tưởng, tưởng tượng) luôn kết nối với nhau trong ngũ uẩn. Biết sử dụng chúng một cách đúng đắn vẫn rất lợi lạc trong đời sống tục đế. Nhưng nếu bị chúng ngăn che lại trở thành chướng ngại cho trí tuệ trực nhận chân đế.
Theo: Trung tâm Hộ tông
HT.Viên Minh