Một cái tâm không được rèn luyện sẽ như thế nào?

Sở dĩ tâm không được an lạc là bởi vì nó mãi chạy theo những cảm xúc thương, ghét, buồn, vui, của đời.

Cái tâm chân thật không có gì là vui buồn hay thương ghét, mà đơn giản chỉ là một sắc thái của thiên nhiên. Tâm trở nên chao động vì bị cảm xúc lường gạt.

Một cái tâm không được rèn luyện quả thật là khờ dại. Cảm thọ do giác quan đưa đến phỉnh lừa nó, đưa nó vào những trạng thái hạnh phúc, đau khổ, thỏa thích hay âu sầu phiền muộn, nhưng bản chất thật sự của tâm thì không có như vậy.

Trạng thái thỏa thích hay âu sầu ấy không phải là tâm mà chỉ là những cảm xúc đến để lừa đảo phỉnh gạt chúng ta.

Một cái tâm không được rèn luyện sẽ lạc lối và bám sát theo những xúc cảm buồn vui thương ghét ấy và tự quên mình. Rồi ta nghĩ rằng: chính ta băn khoăn lo ngại, hoặc dễ chịu thoải mái, hoặc gì khác. Nhưng tâm vốn không chao động mà thanh bình. Giống như chiếc lá cây nằm im khi không có gió. Ngọn gió thoảng qua, lá liền chao động. Lá chao động vì gió. Trạng thái tâm “chao động” phát sanh do những cảm xúc, tâm bám sát và chạy theo. Nếu tâm không chạy theo ắt không “chao động”.

Nếu chúng ta thấu hiểu tận tường bản chất thật sự của những cảm xúc, ắt chúng ta không còn lo âu tư lự.

Pháp hành của chúng ta chỉ để nhận thấy bản chất thật sự của cái Tâm nguyên thủy. Như vậy phải rèn luyện tâm để thấu hiểu những cảm xúc và không bị lạc lối trong đó, làm cho tâm thanh bình an lạc.

Chính đó là mục tiêu mà ta phải thành đạt xuyên qua bao nhiêu khó khăn của pháp hành.

Trích “Hương Vị Giải Thoát”.

Thiền Sư Ajahn Chah