Tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích ở Bắc Ninh

Ngôi cổ tự Phật Tích (tên gọi khác là chùa Vạn Phúc) toạ lạc trên núi Phượng Hoàng, Tiên Du, Bắc Ninh là nơi lưu lại dấu ấn truyền bá Phật giáo ở vùng Bắc bộ hơn nghìn năm. Chùa Phật Tích còn được biết đến là nơi lưu giữ 2 bảo vật quốc gia: Tượng Phật A-Di-Đà và bộ tượng 10 linh thú đá.

Tượng được tạc bằng đá xanh đã vượt qua được những biến động thăng trầm của ngàn năm lịch sử.

Tượng Phật A-Di-Đà hiện được thờ tại gian chính điện chùa Phật Tích có niên đại từ thế kỷ XI.

Bệ tượng trang trí hoa văn sóng nước, rồng, mây, lửa…

Tượng được tạc bằng đá xanh nguyên khối gồm 2 phần: Tượng và bệ. Tượng cao 1,86 m; tính thêm phần bệ thì đạt 2,69 m; chu vi bệ: 5,92 m. Tượng dáng thanh mảnh, ngồi xếp bằng, hai bàn tay ngửa chồng nhau để trước bụng tì nhẹ trên đùi, nếp áo bó sát người có những đường cong mềm mại buông rủ phủ kín hai chân.

Mặt tượng được tạc phúc hậu với hàng lông mày mảnh nhỏ cong thanh tú được diễn tả bằng một nét liền mềm mại, mắt phượng, cổ cao ba ngấn.

Khuôn mặt tượng được tạc phúc hậu với hàng lông mi mảnh nhỏ cong thanh tú được diễn tả bằng một nét liền mềm mại, mắt phượng, cổ cao ba ngấn.

Bệ tượng tạo hình đoá sen 2 tầng nở rộ với hoa văn rồng, mây lửa, sóng nước… Các họa tiết đều được chạm trau chuốt, tỉ mỉ.

Khi khảo sát để trùng tu đã phát hiện nền của ngôi tháp thời Lý còn nằm nguyên vẹn dưới lòng chùa, cùng rất nhiều di vật tiêu biểu cho nghệ thuật xây chùa Phật Tích, cũng là nghệ thuật xây dựng đặc trưng thời Lý, hiện được bảo quản nguyên dạng.

Chân bệ là một khối hình chóp, cắt thành bốn bậc, có hình bát giác. Trang trí chân bệ là hình rồng, sóng, mây, lửa chập chờn, vần vũ.

Bức tượng Phật A-Di-Đà sao chép lại tượng Phật A-Di-Đà tại chùa Phật Tích, hiện đang trưng bày tại Bảo Tàng Lịch Sử Tp.Hồ Chí Minh

Tượng Phật A-Di-Đà chùa Phật Tích là pho tượng Phật bằng đá thời Lý lớn nhất, đẹp nhất của Việt Nam được biết đến nay. Hoa văn trang trí trên bệ tượng phản ánh nghệ thuật bản địa và chứng minh sự mở đầu của nghệ thuật Phật giáo nói riêng và nghệ thuật điêu khắc, mỹ thuật đặc trưng, độc lập của dân tộc nói chung.

Theo Thư viện Huệ Quang.

Phùng Anh Quốc